ΜΕ ΤΗ
ΜΟΥΣΙΚΗ… ΜΑΘΑΙΝΩ ΓΙΑ ΜΕΝΑ
Γνωρίζω το
σώμα μου και τις δυνατότητες κίνησης του όπως και τη φωνή μου με τη ξεχωριστή
χροιά της!
Eίναι πολύ ωφέλιμο να γίνουν εφαρμογές όπου οι μαθητές θα έχουν την
ευκαιρία να ελευθερωθούν, να νιώσουν ωραία με τον εαυτό τους και τη φωνή τους
και να αναπτύξουν την φαντασία και τη δημιουργικότητα τους μέσα από κίνηση
και ήχους σώματος και φωνής. Η κίνηση θα βοηθήσει μετά στη ρυθμική τους
ανάπτυξη και η αλληλογνωριμία τους με τους υπόλοιπους συμμαθητές τους θα τους
κάμει να νιώσουν σαν ομάδα, να αποδέχονται ο ένας τον άλλο και να λειτουργούν
ομαδικά και συνεργατικά και στη συνέχεια. Οπότε πιστεύω ότι πολύ καλό είναι
τέτοιες ενότητες να εφαρμόζονται στην αρχή της σχολικής χρονιάς.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΜΕΣΑ - ΕΠΟΠΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΣΤΟΧΟΙ/ΣΚΟΠΟΙ:
Ακρόαση
Εκτέλεση (φωνή)
Εκτέλεση (όργανα)
Σύνθεση
Στάσεις και συμπεριφορές
Μουσικές έννοιες:
1.
Εκφραστικές
: σιγανά – δυνατά, αργά- γρήγορα, βιωματικά κοφτοί και δεμένοι ήχοι και
γλιστρήματα
2.
Χροιάς /
φωνή και ήχοι σώματος όπως και παραγωγή ήχων
3.
Ρυθμικές /
τέταρτα και όγδοα, μέτρο 2/4 (βιωματικά)
4.
Υφής /
μονοφωνία και πολυφωνία
5.
Μορφολογίας
/ ερώτηση – απάντηση
Μάθημα 1
Δραστηριότητες:
1.
Τα παιδιά ακούνε τις διάφορες μουσικές ακροάσεις (με αργή και γρήγορη μουσική διαφόρων ειδών) και παροτρύνονται να κινηθούν όπως θέλουν με χρήση υφασμάτων ή
μαντηλιών. Μετά το τέλος κάθε ακρόασης το κάθε παιδί παραμένει σε μια παγωμένη
εικόνα ή ένα σχήμα και εκφράζει την άποψη του εξηγώντας γιατί του άρεσε ή όχι
το συγκεκριμένο μουσικό κομμάτι. Στις ακροάσεις πρέπει να υπάρχουν διαφορές στην υφή όπως
και στην έκφραση έτσι ώστε τα παιδιά στις απαντήσεις τους να αναφέρουν
έννοιες όπως: δυνατή μουσική-σιγανή μουσική, γρήγορη – αργή, ένα όργανο- πολλά,
είδος οργάνων, συναίσθημα και εικόνα που
τους δημιουργήθηκε κτλ.
2.
Τα παιδιά σε κύκλο, πειραματίζονται με ήχους που βγαίνουν
από τη φωνή… περίεργους, με διάφορους τρόπους χρησιμοποιώντας τα χείλη, τη
γλώσσα κτλ. Τα παροτρύνουμε προβληματίζοντας τα μέσα από πραγματικές καταστάσεις.
Για παράδειγμα: η φωνή ανεβαίνει το βουνό, μόλις είδα ένα λιοντάρι να μπαίνει
στη τάξη, νανουρίζω το μικρό μου αδελφάκι κτλ. Και σε αυτή την περίπτωση δίνεται
έμφαση σε εκφραστικές έννοιες των ήχων της φωνής όπως και σε διάφορες τεχνικές
ώστε να παράξουν ήχους με διαφορετική χροιά.
3.
Τους δίνονται πραγματικές καταστάσεις ζωής όπως:
·
κερδίζει η ομάδα μου στο ποδόσφαιρο
·
χάνω το αγαπημένο μου παιχνίδι
·
θυμώνω όταν με ενοχλούν την ώρα που θέλω να
ξεκουραστώ
·
μένω μόνος στο σκοτάδι
Παροτρύνονται να συνδυάσουν
ήχους με φωνή και ήχους με διάφορα μέρη σώματος για να αποδώσουν τις
καταστάσεις. δημιουργώντας μικρές συνθέσεις με συνδυασμό και των δυο. Ενθαρρύνονται
να ανακαλύψουν διάφορους τρόπους χωρίς ντροπή και να ελευθερωθούν.
4.
Ο εκπαιδευτικός εκτελεί ένα ήχο με χρήση της φωνής και
του σώματος και καλούνται να απαντήσουν με διαφορετικό ήχο δείχνοντας μια
αντίθεση (απάντηση) σε αυτό που άκουσαν. Επικεντρωνόμαστε στις έννοιες
σιγά-δυνατά, γρήγορα-αργά και σε συνδυασμό με συναισθήματα χαράς, λύπης, φόβου
και θυμού.
5.
Οι ερωτήσεις και
οι απαντήσεις γίνονται σε αυτή τη δραστηριότητα με ρυθμικά σχήματα (τέταρτα και
όγδοα) με χρήση body percussion.
Αυτή η δραστηριότητα γίνεται και σε ζευγάρια παιδιών που αφού πειραματιστούν,
παρουσιάζουν τις ερωταπαντήσεις τους.
6.
Συνδυάζουν και κίνηση στις μικρές τους συνθέσεις.
7.
Παρακολουθούν ένα βίντεο από το ΥouΤube στο οποίο γίνεται παρουσίαση /εκτέλεση της βροχής με body percussion και φωνητικά εφέ. Στην
πρώτη ακρόαση δεν βλέπουν το φιλμάκι και προσπαθούν να καταλάβουν (μαντέψουν)
τον τρόπο που χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή των συγκεκριμένων ηχητικών εφέ.
Στη δεύτερη ακρόαση παρακολουθούν και εικόνα.
8.
Ζητείται από τα παιδιά ως ομάδα να παράξουν ήχους που
να παρουσιάζουν:
·
Τη βροχή που δυναμώνει και μετά σταματά
·
Τον άνεμο ο οποίος προκαλεί ανεμοστρόβιλο και
παρασύρει στο πέρασμα του τα πάντα
·
Μια μεγάλη έκρηξη
·
Μια νύχτα ήσυχη
Σε
όλες τις περιπτώσεις γίνεται προβληματισμός από τον εκπαιδευτικό και μετά ο
εκπαιδευτικός διευθύνει τις προσπάθειές τους με τα χέρια ή νοήματα που έχουν
προσυμφωνηθεί με τα παιδιά. Η δραστηριότητα είναι καθοδηγημένη και επικεντρώνεται
στις έννοιες της χροιάς και της έκφρασης.
Μάθημα 2
Δραστηριότητες:
1.
Διάλογοι χωρίς λόγια: Ο εκπαιδευτικός χρησιμοποιώντας
τη συλλαβή ‘πα’ εκτελεί ρυθμικά σχήματα των 2 μέτρων σε μέτρο 2/4 με χρήση
τετάρτων και ογδόων και καλεί τους μαθητές να απαντούν με την ίδια συλλαβή. Η
εκτέλεση έχει εκφραστικά στοιχεία, σιγά-δυνατά.
2.
Τραγούδι ‘Βim bam’. Τα παιδιά μαθαίνουν το τραγούδι
μέσα από τη διαδικασία της εκμάθησης φράσης φράσης και καλούνται να το συνοδεύσουν
με ρυθμικά οστινάτα με τέταρτα και όγδοα, τις συλλαβές bim και bam και τη χρήση body percussion.
3.
Εκτελούν το όνομα τους με ρυθμό λόγου ελεύθερα συνδυάζοντας
κινήσεις σώματος και ήχους σώματος (χρήση τετάρτων και ογδόων και εκφραστικά το
σιγά και δυνατά)
4.
Προβληματίζονται να εκτελέσουν το όνομα τους με τρόπο
ώστε να αποδώσουν και το πώς νιώθουν. Διαφοροποιούν τη χροιά της φωνής όπως και
την έκφραση στην εκτέλεσή τους.
5.
Γίνεται αφόρμηση με την παρακολούθηση από το διαδίκτυο
4 μουσικών κομματιών και σχολιάζουν τα παιδιά το
συναίσθημα που ταιριάζει. Στον πίνακα υπάρχουν τα συναισθήματα: χαρά, θυμός,
λύπη, φόβος. Παροτρύνονται να βρουν τις μουσικές έννοιες των ακροάσεων που
αποδίδουν τα συγκεκριμένα συναισθήματα όπως χροιά (χρήση συγκεκριμένων οργάνων
ή άλλων ηχητικών εφέ) και εκφραστικά (σιγά-δυνατά και αργά –γρήγορα).
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Επισημαίνεται
ότι τα πιο κάτω μουσικά αποσπάσματα είναι
ακροάσεις και όχι παρακολούθηση του φιλμ που προβάλει το διαδίχτυο στη
συγκεκριμένη ιστοσελίδα. Να ακουστούν μόνο ως ακροάσεις χωρίς εικόνα ώστε να
εστιαστούν στη μελωδία και στις μουσικές έννοιες τα παιδιά.
Τραγούδι Χαράς:
Τραγούδι Λύπης:
Τραγούδι φόβου:
Τραγούδι Θυμού:
6.
Τα παιδιά σε ομάδες προσπαθούν να παρουσιάσουν ένα
συναίσθημα από τα: χαρά/ λύπη/ θυμός/ φόβος. Παροτρύνονται να χρησιμοποιήσουν
ήχους με φωνή και σώμα όπως και κίνηση. Φτιάχνουν έτσι απλές συνθέσεις χωρίς
ρυθμό αλλά με χρήση εννοιών χροιάς και έκφρασης όπως και με κίνηση σώματος.
Μάθημα 3
Δραστηριότητες:
Οι
επόμενες τέσσερις δραστηριότητες καλό είναι να γίνουν έξω από την αίθουσα.
1. Τα παιδιά χωρισμένα σε ομάδες των πέντε. Προβληματίζονται να σκεφτούν
ομαδικά για να παρουσιάσουν ως ομάδα σχηματικά και με ήχους γράμματα του
αλφαβήτου. Σχηματίζουν μετά σχήματα γεωμετρικά, ή εικόνες παγωμένες που
δείχνουν κάτι (ζωγραφικούς πίνακες). Η
δραστηριότητα αυτή δεν έχει καθαρά μουσικό στόχο αλλά γίνεται για ζέσταμα φωνής
και σώματος και για συνεργασία στην ομάδα.
2. Τα παιδιά σε ομάδες παροτρύνονται να συνθέσουν μια ακολουθία κίνησης που η
μια κίνηση του ενός παιδιού δένει και ακολουθεί την επόμενη. Το μοτίβο κίνησης
ξεκινά από το πρώτο παιδί και τελειώνει στο τελευταίο και επαναλαμβάνεται η
ίδια. Παροτρύνονται τα παιδιά να αποδώσουν το μοτίβο κίνησης μια φορά αργά και
μια γρήγορα. Μια μπάλα η οποία θα περνά από τα παιδιά σε σειρά βοηθώντας την
κίνηση τους θα ήταν ένα καλό μέσο για να βοηθήσει τα παιδιά να εστιαστούν στη
συνεχόμενη κίνηση. Η δραστηριότητα αυτή δεν έχει καθαρά μουσικό στόχο αλλά
γίνεται για ζέσταμα φωνής και σώματος και για συνεργασία στην ομάδα.
3. Τα παιδιά εργάζονται σε ζευγάρια.
Εναλλάξ ένα παιδί κάνει κίνηση σε συνδυασμό με ήχο σώματος και φωνής για να
δείξει ένα συναίσθημα, και το άλλο παιδί ονομάζει το συναίσθημα. Εδώ δίνεται
έμφαση στη χροιά της φωνής και στις εκφραστικές έννοιες.
4. Τα παιδιά φτιάχνουν με κίνηση και ήχους μικρές ιστοριούλες σε ομάδες πάνω
σε διάφορα θέματα τα οποία μπορούν να αποφασίσουν τα ίδια. Τους δίνεται χρόνος
να πειραματιστούν ενώ ο εκπαιδευτικός στηρίζει τις προσπάθειες τους περνώντας
και συζητώντας στις ομάδες. Γίνεται η παρουσίαση των ομάδων.
Ξαναγυρίζουμε στην αίθουσα της μουσικής
5.
Τραγουδούμε όλοι το ήδη γνωστό τραγούδι ‘Βim-bam’ ως ομάδα. Μετά τα παιδιά καλούνται
να προβληματιστούν και να εργαστούν σε μικρότερες ομάδες (4 συγκεκριμένα) ώστε
να αποφασίσουν ένα τρόπο εκτέλεσης του τραγουδιού ‘Βim-bam’που να εκφράζει τα 4 συναισθήματα που έχουν ήδη δουλέψει από
το προηγούμενο μάθημα (φόβος, χαρά, λύπη, θυμός). Με αυτή τη δραστηριότητα
βάζουν σε εφαρμογή τις έννοιες σιγά, αργά, γρήγορα, δυνατά και χρήση
διαφορετικής χροιάς της φωνής σε ένα ήδη γνωστό τραγούδι αλλά που θα μεταδώσει
διαφορετικά συναισθήματα με τον τρόπο που θα εκτελεστεί από τις ομάδες.
6.
Στο τέλος γίνεται μια συζήτηση με στόχο να δοθεί
ευκαιρία στα παιδιά να εκφράσουν πώς ένιωσαν με τις διάφορες δραστηριότητες που
έγιναν στην ενότητα και να περιγράψουν τι τους άρεσε και γιατί. Στη συζήτηση, η
οποία είναι και μια μορφή αξιολόγησης, θα γίνει επαναφορά των μουσικών εννοιών
που διδάχτηκαν μέσα από τις εμπειρίες των παιδιών.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ:
Μαρία
Παπαζαχαρίου Χριστοφόρου
ΠΗΓΗ:
|
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου