Guest Post: Ανατολή του Ήλιου / Καταιγίδα

 Ανατολή του Ήλιου / Καταιγίδα

Στόχοι:

- εξοικείωση με την έννοια του τονικού ύψους

- εξοικείωση με τις έννοιες crescendo – decrescendo

- ενεργητική ακρόαση – ενεργοποίηση και ανάπτυξη της φαντασίας

- χρήση των κρουστών οργάνων της τάξης με αυτοσχεδιαστικό χαρακτήρα

- διαθεματική σύνδεση με εικαστικά, θεατρικό παιχνίδι, γλώσσα

Ηλικία μαθητών: 5-7 ετών. (Το παρακάτω μάθημα με κάποιες τροποποιήσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για μεγαλύτερες τάξεις του Δημοτικού).

Υλικά:

- cd player-tablet για την αναπαραγωγή των μουσικών κομματιών

- καρτέλες με την Ανατολή του Ήλιου και την Καταιγίδα

- κρουστά όργανα της τάξης

Χρονική διάρκεια:

-ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία της τάξης στην οποία εφαρμόζεται. Στα μικρότερα παιδιά συστήνεται η χρήση μίας δραστηριότητας σε κάθε διδακτική ώρα (χρονικό πλαίσιο: 7-10 λεπτά τη φορά). 

Πορεία Διδασκαλίας:

Δραστηριότητα 1^η

Συζητάμε με τα παιδιά στην τάξη για τα φαινόμενα της φύσης (τι είναι, πώς παρουσιάζονται κτλ). Ρωτάμε τα παιδιά ποια φαινόμενα ενδεχομένως γνωρίζουν και έπειτα τους παρουσιάζουμε τις 2 καρτέλες με την Ανατολή και την Καταιγίδα, περιγράφοντας τη λειτουργία τους (ανατολή ήλιου από χαμηλά στα ψηλά κτλ. – πέσιμο σταγόνων και ύστερα ξέσπασμα της καταιγίδας κτλ).

Δραστηριότητα 2^η

Ακούμε πρώτα το μουσικό κομμάτι για την Ανατολή, το “Morning Mood” του Evdard Grieg

(Peer Gynt, σουίτα, No. 1, Op. 46, 1875).

Κατά τη διάρκεια της ακρόασης ρωτάμε τα παιδιά να εντοπίσουν πότε βγαίνει ο ήλιος.

Έπειτα ακούμε το μουσικό κομμάτι για την Καταιγίδα, το “Storm” του Ludwig van Beethoven (Συμφωνία Νο. 6, op. 68, «Ποιμενική»: IV – Sturm).  

Κατά τη διάρκεια της ακρόασης ρωτάμε τα παιδιά να εντοπίσουν πότε ξεσπά η καταιγίδα.

Δραστηριότητα 3η

Αφού ακούσαμε τα κομμάτια, αναφέρουμε τι είδους συναισθήματα μας προκαλεί το κάθε φαινόμενο και τα συγκρίνουμε μεταξύ τους (π.χ. Ήλιος-ηρεμία, γαλήνη – Καταιγίδα-αγωνία, ένταση).

Με γνώμονα τις αντιθέσεις μεταξύ των δύο φαινομένων ακούμε ξανά τα κομμάτια και δημιουργούμε 2 ηχοϊστορίες, αναπαριστώντας λεπτομερώς τις εικόνες των κομματιών με ηχηρές κινήσεις του σώματος μας. Ενδεχόμενες αλλαγές και ο εμπλουτισμός είναι ζητούμενα στοιχεία που αναπτύσσουν τη φαντασία και τη συμμετοχή των παιδιών, καθώς κρατούν ζωηρό το ενδιαφέρον τους.

Ηχοϊστορία:

Ανατολή ήλιου - Καθόμαστε στο πάτωμα και σιγά-σιγά από χαμηλά στα ψηλά ξεδιπλώνεται το σώμα-σηκωνόμαστε- βγαίνουν οι ακτίνες του ήλιου - ανοίγουν τα χέρια - διαλύονται τα σύννεφα και καθαρίζει ο ουρανός

Καταιγίδα - Η καταιγίδα έρχεται από μακριά - οι πρώτες σταγόνες πέφτουν - δάχτυλα στις παλάμες - αστραπές και βροντές- πήδημα στο πάτωμα- μανιασμένος αέρας- ανοιχτά χέρια ψηλά - φεύγει η καταιγίδα σταδιακά - ξανά λίγες τελευταίες σταγόνες

Δραστηριότητα 4^η

Ως επέκταση της προηγούμενης δραστηριότητας μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα κρουστά όργανα της τάξης για την απόδοση  της πορείας των κομματιών. Σε αυτό το σημείο γίνεται σαφής η διαφοροποίηση της έντασης (crescendo – decrescendo)

Για παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας

Μπορούμε να κάνουμε εκτενή αναφορά στους δύο συνθέτες Edvard Grieg και Ludwig van Beethoven συζητώντας για το πλούσιο μουσικό τους έργο. 

Επιπλέον, παρατηρούμε με ποιο τρόπο τα μουσικά όργανα αποδίδουν τις εικόνες των κομματιών:

-φλάουτο και όμποε αποδίδουν τον ήλιο που εμφανίζεται δειλά-δειλά και έπεται το forte που δείχνει το ανέβασμα του πιο ψηλά

-βιολιά – πρώτες σταγόνες / τρομπόνια και πίκολο – μανιασμένος αέρας / έγχορδα – αστραπές.

Διαθεματική σύνδεση με:

Εικαστικά: Ζωγραφιά της ανατολής και της καταιγίδας

Θεατρικό παιχνίδι:

·    Για την ανατολή χωρίζεται η τάξη σε μικρότερες ομάδες- ήλιος-ακτίνες-σύννεφα και γίνεται η αναπαράσταση του φαινομένου

·     Για την καταιγίδα και πάλι η τάξη σε ομάδες με άλλους ρόλους σταγόνες-βροντές-αέρας, κάθε ομάδα κινείται με τη σειρά που υποδεικνύει το κομμάτι.

Γλώσσα: για τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, συγγραφή μια σύντομης ιστορίας που περιγράφει τα φαινόμενα-συναισθήματα-εικόνες.

Καλή ακρόαση και καλή διασκέδαση!

Εκπαιδευτικός Μουσικής: Αποστολία Ματζιροπούλου

Βιογραφικά Στοιχεία:

Αποστολία Ματζιροπούλου

Είναι απόφοιτη του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου

Μακεδονίας. Κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σχετικά με την Μουσική Εκπαίδευση

καθώς και του Διπλώματος Σύνθεσης. Είναι καθηγήτρια Θεωρητικών και Μουσικής

Προπαιδείας - Μουσικοκινητικής Αγωγής σε Ωδεία και πρότυπους παιδικούς

σταθμού

Αποστολία Ματζιροπούλου

Είναι απόφοιτη του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου

Μακεδονίας. Κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σχετικά με την Μουσική Εκπαίδευση

καθώς και του Διπλώματος Σύνθεσης. Είναι καθηγήτρια Θεωρητικών και Μουσικής

Προπαιδείας - Μουσικοκινητικής Αγωγής σε Ωδεία και πρότυπους παιδικούς

σταθμού

Είναι απόφοιτη του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σχετικά με την Μουσική Εκπαίδευση καθώς και του Διπλώματος Σύνθεσης. Είναι καθηγήτρια Θεωρητικών και Μουσικής Προπαιδείας - Μουσικοκινητικής Αγωγής σε Ωδεία και πρότυπους παιδικούς σταθμούς.