Αισθητική, ιστορική και διαπολιτισμική προσέγγιση της μουσικής
Μαρία Κεφαλάκη
74ο Νηπιαγωγείο Ηρακλείου
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Στο πρόγραμμα γίνεται προσπάθεια προσέγγισης των ήχων και της μουσικής μέσα από μια πολύτροπη διαδικασία, στην οποία εμπλέκονται όλα τα ΑΠΣ του Αναλυτικού Προγράμματος. Ξεκινώντας από τους ήχους και τις ιδιότητές του, ανακαλύπτουμε τα μουσικά όργανα και τη μουσική, ανά τους αιώνες και τον κόσμο. Σκοπός του προγράμματος είναι τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με μια τέχνη που επιδρά ευεργετικά, όπως όλες οι τέχνες, στην ανάπτυξη της προσωπικότητας τους, με τρόπο βιωματικό και δημιουργικό. Η μεθοδολογία που ακολουθείται είναι της διαθεματικής προσέγγισης και του σχεδίου εργασίας. Μέσα από αυτές τις διαδικασίες τα παιδιά μαθαίνουν και πειραματίζονται με τη μουσική, δημιουργούν με πολλαπλούς τρόπους, (μουσική θέατρο, εικαστικά), επικοινωνούν και συνεργάζονται, διαμορφώνουν θετική στάση για την τέχνη της μουσικής και σεβασμό στην πολιτιστική ετερότητα.
ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ
Ήχοι και περιβάλλον, Μουσική, Ιστορία της Μουσικής, Διαπολιτισμικότητα.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η μουσική αποτελεί ισχυρό μέσο καλλιέργειας των γνωστικών, κοινωνικών, ψυχοσυναισθηματικών και κινητικών δεξιοτήτων των παιδιών και γενικότερα συμβάλει στην ολόπλευρη και ισόρροπη ανάπτυξή τους. Κύριοι σκοποί της εισαγωγής της στο σχολείο και ειδικότερα στο Νηπιαγωγείο είναι η καλλιέργεια της αισθητικής ικανότητας και ευαισθησίας, η έκφραση και η ανάπτυξη της δημιουργικής ικανότητας των παιδιών, προσδίδοντας, παράλληλα, νέες διαστάσεις στην κατανόηση του κόσμου. Η βιωματική προσέγγιση της μουσικής, μέσα από την κίνηση, τις αισθήσεις, το παιχνίδι, αναδεικνύει τη χαρά, την αισθητική απόλαυση και την έκφραστική της δύναμη.
Η ιδιαίτερα θετική ανταπόκριση όλων των παιδιών σε οποιασδήποτε μορφής ενασχόληση με τη μουσική (ακρόαση, τραγούδι, μουσικοκινητικές δραστηριότητες, κ.α.) αποτέλεσε το βασικό κριτήριο επιλογής του θέματος. Τα παιδιά από τις πρώτες μέρες στο Νηπιαγωγείο δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον και ικανοποίηση σε δραστηριότητες που αφορούν τη Μουσική Αγωγή. Έτσι, το ενδιαφέρον αυτό αποτελεί ισχυρό κίνητρο, ώστε τα παιδιά να προσεγγίσουν και να εμβαθύνουν στον κόσμο της μουσικής, να αισθανθούν και να εκφραστούν μέσα από αυτόν, να μάθουν, να δημιουργήσουν, να αντιληφθούν και να κατανοήσουν την αξία της μουσικής στη ζωή των ανθρώπων.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα αποτελείται από επιμέρους θέματα, μέσα από τα οποία αναδεικνύονται οι διάφορες πτυχές του. Οι ήχοι στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον είναι το πρώτο θέμα που προσεγγίστηκε. Τα μουσικά όργανα, η «γλώσσα» της μουσικής, τα τραγούδια, η μουσική στον χώρο και στον χρόνο ήταν, επίσης, επιμέρους θέματα που μας απασχόλησαν.
Η διάρκεια του προγράμματος ήταν περίπου τέσσερις μήνες. Υλοποιήθηκε σε ένα τμήμα του Νηπιαγωγείου, παρόλο που σε πολλές από τις δράσεις του συμμετείχαν και τα υπόλοιπα τμήματα. Επίσης, στο πρόγραμμα συμμετείχαν όλοι οι εκπαιδευτικοί του τμήματος, καθώς το τμήμα είναι μεικτού ωραρίου και σε αυτό λειτουργεί Τμήμα Ένταξης, Παράλληλη Στήριξη και Ειδική Βοηθός.
ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
▪ Μελέτη Περιβάλλοντος
▪ Γλώσσα
▪ Μαθηματικά
▪ Φυσική Επιστήμες
▪ Τέχνες
▪ Προσωπική και Κοινωνική Ανάπτυξη
▪ Τεχνολογίες Πληροφοριών & Επικοινωνιών (ΤΠΕ)
ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ
Μελέτη Περιβάλλοντος:
Τα νήπια ενθαρρύνονται:
- Να εντοπίζουν και να διακρίνουν φυσικούς και τεχνητούς ήχους εντός συγκεκριμένου περιβάλλοντος.
- Να γνωρίσουν και να διακρίνουν τα μουσικά όργανα της ορχήστρας.
- Να γνωρίσουν τι είναι χορωδία.
- Να αντιληφθούν την αξία μιας πολιτιστικής εκδήλωσης και της συμμετοχής τους σε αυτή.
- Να κατανοήσουν ότι η μουσική αποτελεί στοιχείο πολιτισμού για κάθε κοινωνία, στον χώρο και στον χρόνο.
- Να κατανοήσουν τη διαφορετικότητα και μέσα από τη μουσική.
Γλώσσα:
Τα νήπια ενθαρρύνονται:
- Να συνειδητοποιήσουν ότι η ακρόαση έχει διαφορετικούς κάθε φορά σκοπούς, για παράδειγμα, για ψυχαγωγία και εκμάθηση στίχων των τραγουδιών.
- Να επιλέγουν και να χρησιμοποιούν κατάλληλο λόγο και λεξιλόγιο, ανάλογα τις επικοινωνιακές ανάγκες και σκοπούς, συμμετέχοντας σε διάφορες δραστηριότητες, όπως πρόσκτησης πληροφοριών, παραγωγής κοινού έργου σε ομάδες και παρουσίασής του στην ολομέλεια, συζήτησης και δημιουργίας προσκλήσεων για εκδήλωση.
- Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους, μέσα από την επεξεργασία νέων θεμάτων, όπως αυτό που διαπραγματεύεται το πρόγραμμα.
- Να παράγουν προφορικά κείμενα σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που ισχύουν κάθε φορά.
- Να επιλέγουν τα σημειωτικά μέσα (γράμμα, εικόνα ή σε συνδυασμό) για την παραγωγή κειμένων με προκαθορισμένο στόχο.
- Να αντιλαμβάνονται τους σκοπούς της γραφής.
- Να συνειδητοποιήσουν τη σχέση φωνήματος – γραφής, σε δραστηριότητες όπως στην αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο.
Μαθηματικά:
Τα νήπια ενθαρρύνονται:
- Να ομαδοποιούν και να δημιουργούν σύνολα και υποσύνολα.
- Να καταμετρούν αντικείμενα και αντικείμενα σε εικόνες.
- Να αντιστοιχούν ποσότητες με αριθμούς.
- Να αναγνωρίζουν αριθμητικές ποσότητες και αριθμούς χρησιμοποιώντας στρατηγικές άμεσης αναγνώρισης.
- Να προβαίνουν σε συγκρίσεις ποσοτήτων και αριθμών και να χρησιμοποιούν τα αντίστοιχα σύμβολα.
- Να συνδέουν την αριθμητική με τη χρονική ακολουθία.
- Να αναπτύξουν την αναλυτικοσυνθετική τους ικανότητα.
Φυσικές Επιστήμες:
Τα νήπια ενθαρρύνονται:
- Να γνωρίσουν και να πειραματιστούν με τις ιδιότητες του ήχου.
- Να αντιληφθούν το φαινόμενο της ηχούς.
- Να πειραματιστούν με υλικά για να αντιληφθούν και να διακρίνουν τη διαφορετικότητα των ήχων σε σχέση με τα υλικά.
Τέχνες:
Τα νήπια ενθαρρύνονται:
Μουσική
- Να συνειδητοποιήσουν τις δυνατότητες παραγωγής ήχου με το σώμα τους και με διάφορα υλικά.
- Να συντονίζουν την κίνησή τους με τον ρυθμό της μουσικής.
- Να ανταποκρίνονται με διάφορους τρόπους σε ρυθμικά πρότυπα.
- Να διακρίνουν τα μουσικά όργανα από τον ήχο τους.
- Να γνωρίσουν τις νότες και το πεντάγραμμο.
- Να παίξουν απλούς ρυθμούς με τα μουσικά όργανα της τάξης, δημιουργώντας τη δική τους ορχήστρα.
- Να εκφραστούν παίζοντας αυτοσχέδιους ρυθμούς, συνδέοντάς τους με τα συναισθήματα τους.
- Να προσεγγίσουν τη μουσική μέσα από δραστηριότητες της εκτέλεσης (έλεγχος ήχων μέσω τραγουδιού).
- Να τραγουδούν διάφορα απλά τραγούδια, κατάλληλα για την ηλικίας τους.
- Να συνοδεύουν κάθε τραγούδι με ρυθμικές κινητικές δραστηριότητες, ή δηλωτικές κινήσεις και νεύματα.
- Να παρουσιάζουν τις εκτελέσεις τους σε διαφορετικού τύπου κοινό για διάφορους σκοπούς.
- Να χρησιμοποιούν κατάλληλα μέσα για να αξιολογούν τη δουλειά τους, π.χ. ψηφιακή συσκευή εγγραφής φωνής ή βιντεοκάμερα.
- Να βιώσουν ομαδικές μουσικές εμπειρίες.
Εικαστικά
- Να αντλούν θέματα από το κοινωνικό περιβάλλον και από αυτό να προβαίνουν στην παραγωγή ενός καλλιτεχνικού έργου.
- Να γνωρίσουν τις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας και να τις χρησιμοποιούν για πειραματισμό, παραγωγή, αναπαραγωγή και μετασχηματισμό έργων.
- Να αποτυπώσουν εικαστικά τις μουσικές τους εμπειρίες.
Οπτικοακουστική έκφραση
- Να συνεργάζονται εποικοδομητικά για να τραβήξουν σειρά φωτογραφιών, για την παραγωγή ενός έργου, περιμένοντας τη σειρά τους.
- Να μπορούν να ορίσουν τα όρια του κάδρου φωτογράφησης
- Να μπορούν να παράγουν μια απλή οπτικοακουστική παραγωγή με διαδοχικές εικόνες.
Προσωπική και Κοινωνική Ανάπτυξη
Τα νήπια ενθαρρύνονται:
- Να αποκτήσουν θετική αυτοεκτίμηση, παρουσιάζοντας τα επιτεύγματά τους, τα οποία παρήγαγαν από την ενασχόληση τους με το θέμα, αποκτώντας έτσι αίσθημα αξίας και αποτελεσματικότητας.
- Να αποκτήσουν ηθικές αξίες, τις οποίες άντλησαν και επεξεργάστηκαν στην ενασχόληση τους με το περιεχόμενο των τραγουδιών, όπως της ειρήνης, της συνεργασίας και της αλληλεγγύης.
- Να συμμετέχουν σε ομαδικές δραστηριότητες, στην ολομέλεια ή σε μικρές ομάδες.
Τεχνολογίες Πληροφοριών & Επικοινωνιών (ΤΠΕ)
Τα νήπια ενθαρρύνονται:
- Να χρησιμοποιήσουν το διαδίκτυο για να αναζητήσουν πληροφορίες, να τις αξιοποιούν για να καταλήξουν σε συμπεράσματα ως προς τον προσδιορισμό μιας έννοιας, ή ως προς την εκμάθηση συγκεκριμένων γνώσεων.
- Να χρησιμοποιήσουν λογισμικό σχεδίασης, επεξεργασίας και δημιουργίας ταινίας για να δημιουργήσουν τη δική τους ταινία (animation).
- Να εξοικειωθούν με την οργάνωση και τη διαχείριση αρχείων και φακέλων που θα δημιουργήσουν για να αποθηκεύσουν το πληροφοριακό και το φωτογραφικό τους υλικό.
- Να αναζητούν πληροφορίες σε διάφορες μορφές, όπως εικόνες, βίντεο κείμενο, να τις επεξεργάζονται και να τις παρουσιάζουν, παράγοντας πολύτροπες πληροφορίες με τη βοήθεια των ΤΠΕ.
- Να εξοικειωθούν με τη χρήση λογισμικών, εφαρμογών και άλλων προγραμμάτων και να τα χρησιμοποιήσουν ως μέσα για την επίτευξη στόχων και επιδιώξεων.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Η μεθοδολογία του προγράμματος βασίστηκε στις γνωστικές θεωρίες μάθησης, του εποικοδομισμού και της ανακαλυπτικής μάθησης και στις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες. Οι θεωρίες αυτές υποστηρίζουν την ενεργό συμμετοχή του μαθητή στη διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης, ο οποίος αλληλεπιδρά με το υλικό και κοινωνικό περιβάλλον, σε συγκεκριμένα κοινωνικοπολιτισμικά πλαίσια.
Έτσι, καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος τα παιδιά μέσα από ποικίλα ερεθίσματα, ανακαλυπτικές διαδικασίες, όπως η διερεύνηση και η επαλήθευση, αλληλεπίδρασαν μεταξύ τους, με το εγγύς και ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, ενεπλάκησαν κυρίως σε ομαδοσυνεργατικές και διερευνητικές δραστηριότητες. Δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην αυτενέργειά τους και ο ρόλος των εκπαιδευτικών ήταν κυρίως υποστηρικτικός και διαμεσολαβητικός.
Η διδακτική στρατηγική που ακολουθήθηκε είναι η διαθεματική, η οποία ακολουθεί τη θεματική προσέγγιση, καθώς το θέμα έχει επιλεγεί εκ των προτέρων από την εκπαιδευτικό, έχουν τεθεί οι μαθησιακοί στόχοι του διδακτικού σεναρίου και έχει προβλεφθεί η χρονική του διάρκεια. Ωστόσο, η μέθοδος των σχεδίων εργασίας ακολουθήθηκε κατά τη διάρκεια επεξεργασίας υποθεμάτων, όπου τα παιδιά ερεύνησαν μόνα τους σε ομάδες, επεξεργάστηκαν τις πληροφορίες και παρουσίασαν τα ευρήματά τους.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΕΩΝ
Επιμέρους θέμα 1:Οι ήχοι στη φύση και στο ανθρωπογενές περιβάλλον
Τα παιδιά μέσα από τη διαδικασία του Θεατρικού Παιχνιδιού με τη χρήση οπτικοακουστικών ερεθισμάτων, ήρθαν σε επαφή με διάφορους ήχους, αναπαριστώντας τα περιβάλλοντα που αντιστοιχούσαν σε αυτούς και δημιουργώντας ταχυδράματα που σχετίζονταν με τους ήχους κάθε περιβάλλοντος. Επίσης, με τη χρήση του Η/Υ, στο λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Kidspiration δημιούργησαν τη δική τους ηχοϊστορία με φυσικούς ήχους.
Επιμέρους θέμα 2: Οι ιδιότητες του ήχου
Οι ιδιότητες του ήχου παρουσιάστηκαν στα παιδιά ως οι φίλοι του «κου Ήχου» που χωρίς αυτούς δεν θα μπορούσε κανείς να τον ακούσει. Μέσα από διάφορα παιχνίδια με τη φωνή, ψυχοκινητικά και μουσικοκινητικά παιχνίδια, τα παιδιά γνώρισαν τις ιδιότητες του ήχου. Πειραματίστηκαν με αυτούς με διάφορα αντικείμενα και μουσικά όργανα και μέσα από τη διαδικτυακή εφαρμογή εικονικού χειρισμού. Η εφαρμογή αυτή δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να ακούσουν από διάφορα ηχογόνα και μουσικά όργανα διαφορετικά τονικά ύψη, διαφορετική ηχητική διάρκεια, ηχόχρωμα ή χροιά και διαφορετική ένταση στο καθένα, και να πειραματιστούν.
Ως δράση εμπέδωσης του θέματος τα παιδιά δημιούργησαν μια ταινία κινούμενης εικόνας (animation). Μετά από ιδεοθύελλα, τα παιδιά κατέληξαν στην ιστορία που θα είχε για ήρωές του τον «κο Ήχο» και τις ιδιότητές του, χωρίστηκαν σε ομάδες και κάθε μια δημιούργησε στον Η/Υ, με λογισμικό ζωγραφικής, τις μορφές της ιστορίας τους. Επίσης, κάθε ομάδα ζωγράφισε και δημιούργησε με πλαστελίνη ένα κομμάτι του σκηνικού της ταινίας. Ανά ομάδες, φωτογράφησαν και ηχογράφησαν τα μέρη της ταινίας που επέλεξαν και με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού το επεξεργάστηκαν στο πρόγραμμα δημιουργίας ταινιών Windows Live Movie Maker.
Επιμέρους θέμα 3.: Τα μουσικά όργανα
Τα παιδιά παρακολούθησαν ένα ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα από τον μουσικοπαιδαγωγό κο Πιντζοπουλο Θεόδωρο, μέσα από το οποίο διέκριναν τους απλούς ήχους από τη μουσική και γνώρισαν διάφορα μουσικά όργανα, τα οποία ομαδοποίησαν σε κατηγορίες ανάλογα με τον τρόπο παραγωγής του ήχου τους. Επίσης, παρήγαγαν απλά ρυθμικά μοτίβα με ξυλάκια.
Με ερέθισμα αυτή τη δράση τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες έρευνας και ερεύνησαν για τα μουσικά όργανα (ποιά έγχορδα, κρουστά και πνευστά μουσικά όργανα υπάρχουν σε μια ορχήστρα, πώς φτιάχνονται, ποια μουσικά όργανα είχαν τα παλιά χρόνια, μουσικά όργανα από διάφορα μέρη του κόσμου). Στη διερεύνησή τους αυτή χρησιμοποίησαν την ιστοεξερεύνηση, βιβλία, βίντεο, μουσικά όργανα που είχαν στο σπίτι τους, κ.α.. Μετά την επεξεργασία και την παρουσίαση των ευρημάτων τους, επέλεξαν να ζωγραφίσουν μουσικά όργανα και να κάνουν αυτοσχέδιες κατασκευές.
Στο πλαίσιο της διερεύνησης, είχε προσκληθεί και ο μουσικός κος Βρέντζος Γεώργιος, ο οποίος παρουσίασε στα παιδιά παραδοσιακά μουσικά όργανα. Στο τέλος της παρουσίασης τα παιδιά εξέφρασαν τις απορίες τους, καταγράφοντας τις απαντήσεις με τον δικό τους τρόπο.
Ως εμπεδωτική δραστηριότητα χρησιμοποιήθηκε μια επιμέρους εφαρμογή του ελεύθερου λογισμικού GCompris, όπου τα παιδιά αναγνώριζαν τα μουσικά όργανα από τον ήχο που παρήγαγαν.
Επιμέρους θέμα 4: Η μουσική, οι μουσικοί
Τα παιδιά παρακολούθησαν στον διαδραστικό πίνακα μια συναυλία συμφωνικής ορχήστρας, όπου παρατηρούσαν ποια μουσικά όργανα έπαιζαν και τα κατέγραψαν ζωγραφίζοντάς τα. Στη συνέχεια ομαδοποίησαν τις ζωγραφιές τους, ανάλογα την κατηγορία των μουσικών οργάνων. Εντόπισαν τις διαφορές από έναν σολίστα μουσικό και γνώρισαν τις έννοιες «ντουέτο», «τρίο», «κουαρτέτο», στη μουσική παρουσίαση.
Στο πλαίσιο της διερεύνησης του υποθέματος, είχε προσκληθεί στο Νηπιαγωγείο η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Δήμου Ηρακλείου, η οποία μας επισκέφθηκε. Παρουσιάστηκαν τα μουσικά όργανα, και μουσικές μελωδίες που μάγεψαν τα παιδιά και τις εκπαιδευτικούς. Στο τέλος, τα παιδιά πήραν συνέντευξη από τους μουσικούς και τον μαέστρο κο Τζωρτάκη, με τη χρήση ψηφιακής συσκευής εγγραφής φωνής, με ερωτήσεις που είχαν προετοιμάσει. Την επόμενη ημέρα ακούγοντας ξανά το ηχητικό υλικό, κατέγραψαν ζωγραφίζοντας τις απαντήσεις, μια κάθε παιδί, εμπλουτίζοντας έτσι, το υλικό της διερεύνησής τους. Επίσης, αποτύπωσαν με ζωγραφική την ορχήστρα και τα μουσικά όργανα που τους άρεσαν περισσότερο.
Επιμέρους θέμα 5: Οι νότες και το πεντάγραμμο
Τα παιδιά μέσα από παιχνίδια γνώρισαν τις νότες, τον τρόπο γραφής τους και προσέγγισαν τη λειτουργία του πενταγράμμου. Σε ομάδες πειραματίστηκαν σε μια επιμέρους εφαρμογή στο λογισμικό GCompris, στο οποίο αναπαρήγαγαν και δημιουργούσαν τις δικές τους μελωδίες βλέποντας ταυτόχρονα να γράφονται οι αντίστοιχες νότες στο πεντάγραμμο.
Επίσης, συμμετείχαν στις δραστηριότητες του μουσικοπαιδαγωγού κου Πιντζόπουλου, ο οποίος επισκέφθηκε το Νηπιαγωγείο μας για δεύτερη φοορά, μέσα από τις οποίες έμαθαν να διακρίνουν τις μουσικές αξίες και να παράγουν μικρά ρυθμικά μοτίβα «διαβάζοντας» μια μικρή σειρά μουσικών αξιών.
Επιμέρους θέμα 6: Τα τραγούδια, η χορωδία
Στο συγκεκριμένο επιμέρους θέμα τα παιδιά ασχολήθηκαν με την έννοια της χορωδίας και δημιουργήσαμε τη δική μας σχολική χορωδία. Αρχικά διατύπωσαν τις δικές τους προϋπάρχουσες γνώσεις για το τι είναι χορωδία και μετά από ιστοεξερεύνση επαλήθευσαν ή όχι τις ιδέες τους, προσδιορίζοντας ταυτόχρονα και την έννοια.
Στη συνέχεια αποφάσισαν να συμμετέχουμε στο 2ο Φεστιβάλ Σχολικών Χορωδιών που οργάνωσε η Μουσικοπαιδαγωγική Ομάδα «Τζαμ τζαμ» σε συνεργασία με το Σύλλογο Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ηρακλείου «Δομίνικος Θεοτοκόπουλος». Με τη διαδικασία της ψηφοφορίας, χρησιμοποιώντας το λογισμικό Kidspiration καταμέτρησαν τις προτιμήσεις των τραγουδιών και κατέληξαν ποια θα τραγουδήσουν. Στη διαδικασία εκμάθησης των τραγουδιών, τα παιδιά ζωγράφισαν σε ομάδες το περιεχόμενο των τραγουδιών και έπαιξαν μικρά δρώμενα με ερέθισμα το περιεχόμενό τους. Με τη βοήθεια της μουσικού κας Σταυρίδη Αργυρώς, μέλος της Μουσικοπαιδαγωγικής Ομάδας «Τζαμ τζαμ» κάναμε πρόβες με τη συνοδεία του αρμόνιου. Επίσης, με τη βοήθεια του λογισμικού οπτικοποίησης χαρτών (π.χ. Google maps, Google Earth) εντοπίσαμε τη θέση του Νηπιαγωγείου και τη θέση που επρόκειτο να γίνει το Φεστιβάλ, κάνοντας συγκρίσεις ως προς τον χρόνο που χρειαζόταν για να φτάσουμε στο προορισμό μας, ο οποίος εμφανίζονταν κάθε φορά, ανάλογα με το μέσο που θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε (αυτοκίνητο, ποδήλατο, μηχανάκι ή με τα πόδια).
Με πολύ χαρά συμμετείχαμε στο Φεστιβάλ, ενώ την επόμενη ημέρα τα παιδιά ζωγράφισαν τη «χορωδία μας». Κάθε ζωγραφιά τη φωτογράφησαν με την ψηφιακή φωτογραφική μηχανή και την ενσωμάτωσαν σε έγγραφο στο λογισμικό κειμενογράφου Word. Επίσης, δημιούργησαν ένα εξώφυλλο, και έδωσαν τίτλο. Με τη διαδικτυακή εφαρμογή δημιουργίας ηλεκτρονικών βιβλίων Issuu, δημιούργησαν ένα ηλεκτρονικό βιβλίο, ως λεύκωμα.
Επίσης, τα παιδιά δημιούργησαν μια ταινία κινούμενης εικόνας (animation) με τίτλο η «Η χορωδία μας», στην οποία αποτύπωσαν την εμπειρία τους. Στον Η/Υ, με το λογισμικό ζωγραφικής, ζωγράφισε καθένα τον εαυτό του. Κατόπιν χωρίστηκαν σε ομάδες και κάθε μια δημιούργησε ένα κομμάτι του σκηνικού. Επίσης κάθε ομάδα αποτύπωσε σε χαρτί το κομμάτι του «σεναρίου» που θα φωτογράφιζε. Όταν ολοκληρώθηκε η διαδικασία με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού επεξεργάστηκαν το animation με το πρόγραμμα Windows Live Movie Maker.
Επιμέρους θέμα 7: Η μουσική στον κόσμο
Τα παιδιά σε ομάδες επεξεργάστηκαν το υλικό που υπάρχει στο ελεύθερο λογισμικό «Το Μουσικό Χωριό» (Μουσική Α – ΣΤ Δημοτικού), το οποίο υπάρχει στην ιστοσελίδα της Τεχνικής Στήριξης του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου, στην ενότητα «Οι μουσικές γειτονιές του κόσμου». Κάθε ομάδα επέλεξε μια μουσική. Φαντάστηκαν και δημιούργησαν μικρές ιστορίες ανάλογα με το ποιοι πίστευαν ότι συνέθεσαν αυτή τη μουσική και τι ήθελαν να εκφράσουν, λαμβάνοντας υπόψη και τον τόπο που ζουν. Τις ιστορίες αυτές τις αποτύπωσαν με σκηνικούς αυτοσχεδιασμούς και με ζωγραφική.
Επιπλέον δράσεις
Στο πλαίσιο της υλοποίησης του προγράμματος πρόκειται να πραγματοποιηθεί δράση με γονείς και παιδιά, με προσκεκλημένο τον μουσικό Μάριο Μαρκόπουλο. Τα παιδιά μαζί με τους γονείς τους θα βιώσουν «βασικές μουσικές έννοιες, όπως ο παλμός, οι ρυθμικές αξίες, η δυναμική της μουσικής». Στο τέλος των δραστηριοτήτων ο κος Μαρκόπουλος θα παρουσιάσει στους γονείς την παιδευτική αξία της μουσικής και τη σημαντική επίδρασή της στην ισόρροπη ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
Για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος πραγματοποιήθηκαν συνεργασίες με φορείς και ειδικούς.
Ευχαριστούμε θερμά τον Σχολικό Σύμβουλο Μουσικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Περιφέρειας Κρήτης, κο Δροσουλάκη Κωνσταντίνο για την πολύτιμη καθοδήγηση και βοήθειά του. Επίσης, ευχαριστούμε ιδιαίτερα τους μουσικούς Γεώργιο Βρέντζο, Πιντζόπουλο Θεόδωρο, Μάριο Μαρκόπουλο (εκ των προτέρων), που εμπλούτισαν σημαντικά με τις παρεμβάσεις τους το πρόγραμμα και βοήθησαν πολύ στην κατανόηση και στη βιωματική εμπλοκή των παιδιών με το θέμα. Ακόμη, ευχαριστούμε θερμά όλους τους μουσικούς της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Δήμου Ηρακλείου και τον μαέστρο της κο Τζωρτάκη, για τις υπέροχες μουσικές στιγμές που μας χάρισαν και για τις πολύτιμες απαντήσεις που έδωσαν στα παιδιά. Τέλος, ευχαριστούμε τη Μουσικοπαιδαγωγική Ομάδα «Τζαμ Τζαμ» για τη συνεργασία μας στο πλαίσιο του Φεστιβάλ και ιδιαίτερα τη μουσικό κα Αργυρώ Σταυρίδη που μας βοήθησε σημαντικά στις πρόβες μας.
ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Καραμπέτσας, Α., Λασκαράκη, Ρ., Ζυγούρης, Ν. (2011). Η επίδραση της μουσικής εκπαίδευσης στη μνημονική λειτουργία παιδιών σχολικής ηλικίας. Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο http://www.uth.gr/tovima/60/4.pdf.
Σωτηριάδου, Ν. (2008). Στάσεις των Νηπιαγωγών απέναντι στο διδακτικό αντικείμενο της Μουσικής στο Νηπιαγωγείο. Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης. Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο http://ikee.lib.auth.gr/record/113375/files/SOTIRIADOU.pdf.
ΥΠ.Ε.Π.Θ – Π.Ι. (2009). Οδηγός Νηπιαγωγού - Εκπαιδευτικοί σχεδιασμοί - Δημιουργικά περιβάλλοντα μάθησης. Αθήνα: Ο.Ε.Δ.Β.
Υ.ΠAI.Θ. – Π.Ι. ( 2003). Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών για το Νηπιαγωγείο. Προγράμματα σχεδιασμού και ανάπτυξης δραστηριοτήτων (ΔΕΠΠΣ). Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο http://www.pi-schools.gr/content/index.php?lesson_id=300&ep=367.
Υ.ΠΑΙ.Δ.Μ.Θ. – Π.Ι. (2011). Οδηγός Εκπαιδευτικού για το Πρόγραμμα Σπουδών του Νηπιαγωγείου. Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο http://digitalschool.minedu.gov.gr/ .
ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ:
Αρχική δημοσίευση:
http://giorti15.blogspot.com/2015/05/blog-post_39.html
http://dipe.ira.sch.gr/site/wp-content/uploads/2015/09/giorti15.pdf?fbclid=IwAR25UHOH3fd3nffDBnC0BFFCFuUEfsuZaZKRnR85GBrXimBHHbJDtWBKQOk, σσ. 482-489.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου